Propolis od dawna stosowany jest w medycynie naturalnej jako środek przeciwzapalny, antybakteryjny i przeciwgrzybiczy. Jego potencjał w lecznictwie zwierząt jest wysoce obiecujący, a różne badania wskazują na jego korzystny wpływ, m.in. na układ immunologiczny czy pokarmowy.
Propolis czy też inaczej – kit pszczeli jest mieszaniną żywicy roślin i wydzielin gruczołów pszczelich. Ma postać dosyć twardej masy, której kolor jest zróżnicowany: od czerwonej, zielonej, złotawej przez brązową aż do czarnej. Badania wskazują, że zawiera co najmniej 300 różnych aktywnych związków (Castro, 2001). Zagraniczne publikacje wskazują, że propolis składa się głównie z żywicy (50 %), wosku (30 %), olejków eterycznych (10 %), pyłków (5 %) i innych związków organicznych (5 %) (Gómez-Caravaca i in. 2006). Wśród tych związków znajdziemy związki fenolowe, estry, terpeny, beta-steroidy, aldehydy i alkohole aromatyczne, seskwiterpeny i terpeny stylbenowe (Aga i inni 1994; Russo i inni 2002). Według polskich danych kit pszczeli zawiera 41 % żywic, 17 % wosku pszczelego, 6 % wosku roślinnego, 14 % substancji lotnych, 10 % substancji garbnikowych i 14 % domieszek mechanicznych (w tym 11 % pyłku kwiatowego). Warto zaznaczyć, że skład propolisu zależy od wielu czynników, m.in. od klimatu, warunków środowiskowych czy źródła wydzieliny roślinnej (Chen i Wong 1996; Nieva-Moreno i in. 1999).
Najważniejszym przeciwskazaniem do stosowania propolisu jest alergia na produkty pszczele.
Ponadto badania in vitro wskazują, że nie jest zalecane stosowanie propolisu z lekami przeciwzakrzepowymi.
Propolis może również wpływać na stężenie w organizmie niektórych leków, m.in. teofiliny, omeprazolu, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), cyklosporyny, deksametazonu, kolchicyny, prednizolonu czy prednizonu.
Sytuacji, w których można korzystać z dobrodziejstw propolisu jest bardzo dużo i mamy wiele jednostek chorobowych, w których stosowanie go może przyczynić się do poprawy zdrowia. Poniżej przedstawiam Wam te problemy, z którymi spotykam się najczęściej w swojej praktyce dietetycznej.
W 1986 roku Stojko i współpracownicy dowiedli, że ekstrakty wodne z propolisu przyspieszają proces gojenia się ran. Badania przeprowadzono na psach, u których na szyi wycinano ubytki o średnicy 1 cm. Następnie na rany przykładano przymoczki sporządzone z 3 % wodnego ekstraktu propolisu (WEP) 2 razy dziennie w odstępach 12-godzinnych. Rany w grupie kontrolnej nie były opatrywane. Po 9-10 dniach rany uległy całkowitemu wyleczeniu (pojawiły się blizny). W grupie kontrolnej po 9-10 dniach rany były jeszcze na etapie ziarninowania a ich wygląd przypominał rany zwierząt w 5. dniu leczenia 3 % WEP.
W innym badaniu, z 2015 roku, 30-procentowa pasta propolisowa skróciła czas gojenia się ran u psów dzięki przyspieszeniu procesu epitelializacji i obkurczaniu się ran.
W 2014 roku (Sánchez, Journal of Veterinary Medicine) przeprowadzono również badania dotyczące zastosowaniu propolisu do miejscowego leczenia dermatoz u psów (konkretnie: zmiany rumieniowe i alopecia z obecnością grzyba Microsporum). Leczenie obejmowało kąpiele z użyciem mydła z propolisem co 7 dni przez 3 do 8 tygodni, a także stosowanie maści propolisowej, którą stosowano raz dziennie przez 3 tygodnie. Od drugiego tygodnia leczenia nie wyhodowano w próbkach pobranych od psów Microsporum. Pod koniec leczenia wykazano wzrost włosa w obszarach objętych dermatozą. Trzeba jednak zaznaczyć, że badanie dotyczyło trzech psów: dwumiesięcznego psa kreolskiego, pięciomiesięcznego boksera i ośmiomiesięcznego Yorkshire teriera.
Propolis wykazuje też duży potencjał lecznicy w skórnej postaci pytiozy u psów (Araújo, 2016), Malassezia pachydermatis (Betancourt et al., 2015) i stanu zapalnego zewnętrznego przewodu słuchowego (Lozina et al., 2010).
Propolis wykazuje silne działanie antyoksydacyjne i przeciwwirusowe. Związki w nim zawarte, takie jak flawonoidy, fenolokwasy i inne przeciwutleniacze, pomagają neutralizować wolne rodniki, co może przyczynić się do ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym.
Propolis ma zdolność hamowania rozprzestrzeniania się niektórych wirusów. Kilka badań in vitro wykazało wpływ propolisu na DNA i RNA różnych wirusów, w tym Herpes simplex typu 1 (wirus opryszczki), Herpes simplex typu 2 (wirus opryszczki narządów płciowych), adenowirusa typu 2, wirusa zapalenia pęcherzykowego jamy ustnej i poliowirusa typu 2. Dla przykładu – podwójnie zaślepione badanie kliniczne wykazało, że stosowanie 3 % maści propolisowej u pacjentów z nawracającą opryszczką 5 razy dziennie od momentu zauważenia zmian skraca czas utrzymywania się opryszki o ponad 3 dni w porównaniu z zastosowaniem placebo. W innym badaniu wykazano przyspieszenie gojenia się zmian i redukcję bólu podczas stosowania kremu z propolisem (0,5 %) w porównaniu z kremem zawierającym 5 % acyklowiru.
Jeżeli chodzi o zwierzęta to propolis znacząco zwiększa produkcję przeciwciał po dodaniu do szczepionek przeciwko parwowirozie i koronawirusowi psów.
W 1974 roku Aleksandrowicz i Daniłow wykazali, że ekstrakt etanolowy z propolisu podawany pozajelitowo myszom przyczynił się do szybszego eliminowania gronkowców złocistych (Staphylococcus aureus) z ich organizmu w porównaniu z myszami kontrolnymi. Z kolei w innym badaniu propolis był skuteczny u myszy z drożdżycą sromu i pochwy. Żel na bazie propolisu działał tam podobnie do kremu z klotrimazolem, a nawet lepiej – w zależności od stężenia propolisu.
Wyciągi z propolisu okazują się również skuteczne w walce z pasożytami pierwotniakowymi, takimi jak P. chabaudi, czy T. brucei (badania na modelu mysim). To, co szczególnie może zainteresować psiarzy, to używanie propolisu w leczeniu giardiozy (lambliozy). Zastosowanie propolisu i metronidazolu oceniano u myszy zakażonych Giardia lamblia (Abdel-Fattah i Nada, 2007). Propolis znacząco zmniejszał intensywność zakażenia i wywołał znaczący wzrost stężenia cytokin i interferonu gamma w surowicy. Aczkolwiek dopiero terapia łączona wykazała wyższą skuteczność w redukcji liczby pasożytów niż każdy z preparatów z osobna. Synergistyczne działanie obu związków doprowadziło do równowagi immunologicznej, co z kolei było ważne dla zachowania homeostazy jelitowej.
Jeżeli zainteresował Cię ten temat i chciałabyś wprowadzić propolis do diety swojego zwierzaka, zapraszam Cię do zapisania się na wizytę, podczas której ustalimy czy wprowadzenie propolisu będzie przydatne dla Twojego zwierzęcia – a jeśli tak, omówimy też dawkowanie i dostępne środki.
Jeżeli chcesz zapisać się na wizytę – kliknij TUTAJ.
Jeśli podobał Ci się ten wpis, będzie mi bardzo miło jak podzielisz się nim z resztą świata :)
